"Gawlina" to 16. film dokumentalny Adriana Szczypińskiego, który po filmach o ks. Ulitzce skupił się na kolejnym słynnym duchownym z ziemi raciborskiej. Józef Gawlina (1892-1964), generał dywizji, przedwojenny biskup polowy wojsk polskich, członek rządu londyńskiego, powojenny opiekun duchowy Polaków na emigracji i wreszcie arcybiskup to postać, której niezwykłym życiorysem można obdzielić kilka osób. Choć ma w Raciborzu swój pomnik, to nadal jest zbyt mało znany, a źle interpretowane wyimki z jego biografii mogą prowadzić na manowce.
Jako mieszkaniec Strzybnika, za młodu był żołnierzem niemieckim na froncie I wojny światowej, po wojnie wybrał kapłańską posługę w polskiej części Górnego Śląska, pnąc się w górę administracji kościelnej. Miał dobre relacje nawet z Józefem Piłsudskim, który wiedział o służbie Gawliny w wojsku niemieckim. Jako biskup polowy wojsk polskich, zapisał się złotymi zgłoskami w krótkich dziejach przedwojennego polskiego biskupstwa polowego. Był jedynym członkiem rządu londyńskiego, pochodzącym z bliskiego otoczenia Piłsudskiego. Dokonywał heroicznych wyczynów na terenie ZSRR. Spotykał się z wielkimi postaciami ówczesnego świata.
Po 1945 roku nie mógł wrócić do Polski, która skazała go na zapomnienie.
Został mianowany Opiekunem Emigracji Polskiej. Zamieszkał w Rzymie, ale znów pełnił posługę na całym świecie. Zmarł podczas pełnienia rozlicznych obowiązków na Soborze Watykańskim II. Dopiero po 2000 roku jego postać zaczęła być przywracana pamięci, głównie dzięki abp. Szczepanowi Wesołemu, dr. Zbigniewowi Ciszkowi z Raciborza oraz ks. Stanisławowi Juraszkowi z Chorzowa.
Film jest wspólną produkcją Powiatu Raciborskiego, Urzędu Gminy Rudnik oraz Miasta Racibórz, zrealizowaną jako podsumowanie Roku Gawliny, ustanowionego w 60. rocznicę jego śmierci. Pomysłodawcą filmu był Tomasz Kruppa, zastępca wójta gminy Rudnik. W filmie wystąpiły osoby, które znają i propagują dorobek abp. Gawliny. Przede wszystkim jest to emerytowany biskup gliwicki Jan Kopiec, który jako profesor historii i znawca dziejów śląskiego duszpasterstwa już po raz czwarty wystąpił w filmie dokumentalnym Adriana Szczypińskiego. Drugim duchownym na ekranie jest biograf Gawliny, ks. Stanisław Juraszek, w latach 1989-2005 proboszcz parafii św. Barbary w Chorzowie, gdzie w latach 20. XX wieku taką samą posługę pełnił ks. Józef Gawlina i gdzie został wyświęcony na biskupa polowego.
Tam gdzie Gawlina, tam nie może zabraknąć dr. Zbigniewa Ciszka, m.in. dzięki któremu w Raciborzu, 15 listopada 2006 roku, odsłonięto pomnik arcybiskupa, autorstwa prof. Czesława Dźwigaja. Swoimi refleksjami dzieli się także Ryszard Frączek. Gminę Rudnik reprezentuje wójt Piotr Rybka oraz pracownik urzędu, Zygmunt Kandora, miłośnik tytułowej postaci, przedstawiający widzom Ogrody Gawliny w Strzybniku. Obsadę zamyka starosta raciborski Grzegorz Swoboda. Na archiwalnym nagraniu z 2014 roku pojawił się na chwilę nieżyjący już raciborski urzędnik i społecznik Karol Magiera, który w młodości spotkał Gawlinę w jednostce polskiej we Włoszech, a po latach był jednym z tych, którzy odsłaniali pomnik arcybiskupa.
Film dokumentalny "Gawlina" jest przystępnym i rzeczowym przybliżeniem podstawowej wiedzy o tym gigancie śląskiego i polskiego duchowieństwa.
Dla zainteresowanych będzie uzupełnieniem obecności pomnika oraz zachętą do sięgnięcia do bogatej literatury tematu.
GAWLINA
Reżyseria, scenariusz, produkcja, zdjęcia i montaż: Adrian Szczypiński
Producenci: Powiat Raciborski, Gmina Rudnik, Miasto Racibórz
Wystąpili: bp Jan Kopiec, ks. Stanisław Juraszek, dr Zbigniew Ciszek, Ryszard Frączek, Zygmunt Kandora, Grzegorz Swoboda i Piotr Rybka
Klawisze Dostępności
Zamiast klawisza Alt możesz użyć H